ترجمه قصیده از متنبی/إذا غامَرْتَ في شَرَفٍ مَرُومِ

همانگونه که از موضوع این شعر برمی آید هیچ مناسبتی با هیچ چیز نمی تواند داشته باشد؛ جزآنکه محتوای این شعر متنبی برخلاف موضوعش جز در بیت سوم سخن دیگری از کره اسبش طخرور و مادیانش حجر به میان نیاورده است و بیشتر بخاطر اینکه درباب شرف و مجد و چند فضیلت و رذیلت دیگر سخن رفته این پست را از بیخ بنیان می نهم و امیدآنکه دوستدران ادب عربی و فارسی و انگلیسی را خوش بیاید.

این شعر برگرفته از کتاب "چکامه های متنبی"، صفحه 88 ، انتشارات هرمس است.

قال المتنبي و قدكُبِست انطاكية فقُتِلَ مُهرُه الطَخرور و الحِجْر أمّه
درباره شهربندان انطاکیه و کشته شدن "طَخرور"، کره اسب متنبی و مادیانش، "حجر".
At the siege of Antioch, where the poet’s colt al-Takhrur and its mother al-Hijr killed.

1 إذا غامَرْتَ في شَرَفٍ مَرُومِ 2 فطَعمُ المَوتِ في أمرٍصغيرٍ 3 سَتَبْكي شَجْوَها فَرَسِي و مُهْرِي 4 قَرَبْنَ النّارَ ثُمَّ نَشَأْنَ فِيها 5 وَ فَارَقْنَ الصَّياقِلَ مُخْلَصَاتٍ 6 يَرَى الجُبَنَاءُ أَنَّ العَجْزَ عَقْلٌ 7 وَ كُلُّ شَجاعَةٍ فِي المَرْءِ تُغْنِي 8 وَ كَمْ مِنْ عائِبٍ قَوْلاً صَحِيحاً 9   وَ لَكِــــنْ تَأخُـــــــــذُ الآذانُ  مِنْهُ

فَلا تَقْنَعْ بٍما دُونَ النُجُومِ كطعمِ المَوتِ في أمرٍعظيمِ صَفائِحُ دَمْعُها ماءُالجُسُومِ كَما نَشَأَ الْعَذارَى في النَّعيمِ وَ أيْدِيها كَثيراتُ الكُلُومِ وَ تِلكَ خَديعةُ الطبعِ اللَّئيمِ وَ لا مِثْلَ الشَّجاعَةِ في الحَكِيمِ وَ آفَتُهُ مِنَ الفَهْمِ السَّقِيمِ عَلى   قَدْرِ  القَرائِـــحِ  وَ   العُلُـــومِ

 

ترجمه این شعر "متنبی" به دوزبان فارسی و انگلیسی:

1 چون درطلب رفعت و بزرگی موردهدف خطر کنی به کمتر از [مرتبه] ستارگان خرسند و راضی نباش.

1 when you plunge yourself into the quest for desired distinction, do not be content with anything short of the stars.

 كه طعم مرگ در کاری کوچک همان طعمی را دارد که درکاربزرگ است.2

 2For the taste of death in a small matter is as the taste of death in mighty matter

 3 بر مادیانِ من و کره اسبِ من، شمشیرهایی اندوهناک خواهندگریست که سرشک آنها خون پیکرهاست.

3 Sword-blades whose tears are the water of the bodies shall weep with grief for my mare and my colt

4 [همان تیغ ها که] درآتش شدند و زان سپس، آن سان که دختران باکره در ناز و نعمت می بالند؛ پرورده و آبداده شدند.

 4They drew near the fire, then they throve in it as virgins thrive in luxury

5 و ناب و خالص، از نزدشمشیرسازانی بیرون آمدند که در دستانشان جای جایِ نشان جراحات بسار آنهابود.

5 and they left the swordsmiths purified, and the smith’s hands abounded in cuts

6 بُزدلان می پندارند که درناتوانی حکمتی نهفته است، این نیرنگ بازیِ طبع فرومایه است.

6 Cowards deem that impotence is intelligence, and that is the guileful trick of the base nature

7 شجاعت، آدمی را از همه چیز بی نیاز می کند. اما چون شجاعتِ دانایان هیچ نیست.

7 And every courage in a man is all-sufficing, and incomparably more courage in the wise man

8 بسا کسی برگفتاری درست خُرده گیرد و علت در کژفهمی او باشد.

8 How many a man has found fault with a sound statement, and the shortcoming resides in the sick understanding

9 اما هرکس، به اندازه گنجایش طبع و دانشش، سخن می شنود.

9 But the ears take of it according to the capacity of a man’s nature and knowledge

شعر هر شب در رویاهایم/Every nihght in my drems

هر شب در رویاهایم

 Every nihght in my drems
تو را می بینم.تو را حس می کنم

I see you.Ifeel you
این گونه است که می دانم ادامه می دهی

That is how I know you go on
دور دست در آن سوی فاصله

Far across the distance
و فضای بین ما

And spaces Betwee us
تو آمده ای تا نشان دهی که ادامه می دهی

You have come to show you go on
نزدیک.دور.هر کجا هستی

Near.far.wherever you are
باور دارم که قلب ادامه می دهد

I belive that the heart does go on
بار دیگر در را باز می کنی

Once more you open the door
و تو اینجا در قلبم هستی

And you're here in my heart
و قلبم همچنان ادامه خواهد داد

And my heart will go on and on
عشق می تواند یکبار ما را لمس کند

Love can touch us one time
و برای عمری دوام یابد

And last for a lifetime
تا یکی هستیم و هرگز دور نشود

And never let go till we're one
عشق وقتی بود که دوستت داشتم

Love was when I loved you
یک زمان واقعی به آن دست یافتیم

One true time I hold to
در زندگیم.همواره ادامه خواهیم داد

In my life we'll always go on
این عشق است که از کف نخواهد رفت

There is some love that will not go away
تو اینجایی.من از چیزی نمی ترسم

You're here.there's nothing I fear
و می دانم که قلبم ادامه خواهد داد

And I know that my heart will go on
ما تا ابد همین گونه می مانیم

We'll stay forever this way
تو در قلبم ایمن هستی

You are safe in my heart
و قلبم ادامه خواهد داد

And my heart will go on and on